विश्वको इतिहास

#म्याग्नाकार्टा

  • म्याग्नाकार्टामा भएका मुक्य प्रावधानहरु ( सन् १२२५ मा हस्ताक्षर )
  • जनतालाई व्यक्तिगत स्वतन्त्रताको अधिकार हुने 
  • ऐन पारित गर्ने अधिकार संसदलाई हुने 
  • राजाले संसद्को अधिबेशन नियमित रुपमा बोलाउनु पर्ने 
  • कसैलाई मिर्तुदण्ड नदीईने 
  • न्याय दिनमा ढिलाई एवं इन्कार नगरिने
  • जथाभावी सजाय बिरुद्धको अधिकार तथा स्वतन्त्र र निष्पक्ष पुर्पक्षको अधिकार 
  • जनतालाई व्यक्तिगत सम्पतिको अधिकार हुने 
  • कानुन र कानुनको उचित प्रतिक्रियाबिना कुनै पनि स्वतन्त्र व्यक्तिलाई थुनामा राख्न वा देश निकाला गर्न नपाइने 
  • राजकीय सेनाका लागि चाहिने आर्थिक व्यवस्था संसदको स्वुकृति बाट मात्र व्यवस्था हुने 
  • म्याग्नाकार्टामा ६३ वटा धारा छन् ।
  • म्याग्नाकार्टामा हस्ताक्षर गर्ने राजा जोन द्वितीय हुन् ।
  • औद्योगिक क्रान्ति सन् १७६०-१८४० बिचमा भएको थियो ।

#औद्योगिक क्रान्तिका मुक्य परिणामहरु 

  • घरेलु उध्योग धन्दाको अन्त्य 
  • नया बर्ग र पूजीवादको उदय 
  • बेरोजगारीको समस्या 
  • जनसंख्यामा बिर्दी 
  • आर्थिक बिर्दी
  • मजदुर सङ्गठन 
  • उदारवादी प्रजातान्त्रिक व्यवस्था
  • मजदुरहरुको दयनीय अवस्था
नया बर्ग र पूजीवादको उदय

#फ्रांन्सेली राज्यक्रान्ति

  • फ्रांसको राज्यक्रान्ति सन् १७८९ मा भएको थियो ।
  • फ्रांसको राज्यक्रान्ति निरंकुश राजतन्त्रात्मक व्यवस्थाका बिरुद्धमा भएको थियो ।

#फ्रांन्सेली राज्यक्रान्तिका कारणहरु 

  • राजनीति कारण 
  • धार्मिक कारण 
  • सामाजिक कारण 
  • बिदेशी घटनाको प्रभाव 
  • बौदिक कारण 
  • आर्थिक कारण 

#फ्रांन्सेली राज्यक्रान्तिका परिणामहरु 

  • मानव अधिकारको घोसणा 
  • सामन्तबादको अन्त्य 
  • राष्टिय भावनाको बिकास 
  • फ्रान्समा प्रजातन्त्रको अभ्यास 
  • आर्थिक एव सामाजिक परिवर्तन 
  • राष्टिय प्रजातन्त्रको बिकास 

#अमेरिकी स्वतन्त्रता

  • अमेरिकी स्वतन्त्रता संग्राम सन् १९७५ बाट सुरु भइ सन् १९८३ मा अन्त्य भयो ।
  • अमेरिका स्वतन्त्रताको घोसणाको प्रारूप थोमस जेफर्सनले तयार पारेका थिए ।
  • स्वतन्त्र अमेरिका निर्माणका लागि महत्वपूर्ण योगदान पुर्याउने व्यक्तिहरु , सेमुअल एडम्स , जोन एडम्स र थोमस पेन ।
  • अमेरिकी स्वतन्त्रता संग्राममा बिद्रोहीहरुलाई सबै भन्दा बढी सहयोग गर्ने राष्ट फ्रान्स हो ।
  • भर्सायको सन्धिपछि अमेरिका औपचारिक रुपमा स्वतन्त्र भएको हो ।
  • अमेरिकी स्वतन्त्रता संग्रामले विश्व इतिहासमा विशिष्ट स्थान पाउनुको मुख्य कारण ‘ उपनिवेशबाट मुक्ति पाउनका लागि भएको विश्वको पहिलो सफल घटना भएकाले 

#अमेरिकी स्वतन्त्रता संग्राममाका कारणहरु 

  • बौद्धिक कारण
  • भौगौलिक कारण 
  • केन्द्रको कमजोरी 
  • आर्थिक कारण 
  • ग्रेन विलको कडा अमेरिकी नीति 
  • राजा जर्ज तिर्तीयको अदूरदर्शीता 
  • चियामा भन्सार महसुल जारि राक्ने प्रथा 
  • असन्तोषपुर्ण शासन प्रणाली 

# अमेरिकी स्वतन्त्रता संग्राममाका असरहरु

  • सबैधानिक योगदान 
  • स्वतन्त्र अमेरिकी निर्माण 
  • फ्रान्स, आयरल्याण्ड, भारत, अस्टेलिया, क्यानाडा, स्पेनलगायतका अन्य मलुकहरुमा अंग्रेज बिरोधि भावनाको सुत्रपात 
  • स्वतन्त्रताको आन्दोलनका लागि प्रेरणा एवम मार्गदर्शन 
  • गणतन्त्रात्मक व्यवस्था 

  # रुसी / अक्टोबर क्रान्ति

  • रुसको राज्य क्रान्ति सन् १९१७ मा भएको थियो।
  • रुसमा बोल्सिभिक क्रान्तिको नेत्रत्व लेनिनले गरेका थिए ।

#रुसी राज्यक्रान्तिका कारणहरु 

  • सन् १९०५ को असफल क्रान्ति 
  • रुस- जापान युद्दमा रुसको नराम्रो पराजय 
  • औधोगिक क्रान्ति 
  • लेनिनको योगदान
  • प्रथम बिस्वयुद्दको पराजय
  • युरोपमा चलेको उदारबादको प्रभाव 
  • जारशाहीको निरंकुश शासन एवं निकोलस द्वितीयको योग्यता 
  • राजनीतिक सङ्गठनहरुको निर्माण 

#रुसी क्रान्तिका परिणामहरु 

  • बिश्व दुई खेमामा विभाजित 
  • आर्थिक समानताको स्थापना 
  • रुसमा चर्चको विघटन 
  • शक्तिशाली राष्टका रुपमा रुस 
  • विश्वमा कम्युनिष्ट सत्ताको उदय 
  • अरु देशको आन्तरिक नीतिमा परिवर्तन 
  • साम्यवादको प्रचारप्रसार 
  • विश्वमा सैदान्तिक धुर्बीकरण 
  • बिस्वमा राष्टिय जागरणको लहर

#. प्रथम विश्वयुद्ध

  • प्रथम विश्वयुद्धको सुरुवात सन् १९१४ जुलाई २८ ( अस्टेलियाले सर्बियामाथि आक्रमण गरि युद्दको घोसणा)
  • प्रथम विश्वयुद्धमा एकातिर जर्मनी, अस्ट्रिया, टर्की, रुस, हंगेरी, आदी देश थिए भने अर्को पक्षमा बेलायत, फान्स, इटाली, अमेरिका, जापान  आदी थिए ।
  • प्रथम विश्वयुद्धको अत्य सन् ११ नोभेम्बर १९१४ भर्सईलिजको सन्धि पछि ।
  • धेरै क्षेति व्यहोर्ने देश जर्मनी,अस्ट्रिया,र रुस 
  • प्रथम विश्वयुद्धमा जर्मनीका राजा कैजर विलियम द्वितीय थिए ।
  • प्रथम विश्वयुद्ध १५६१ दिन चलेको थियो ।
  • प्रथम विश्वयुद्ध हुदा नेपालका प्रधानमन्त्री चन्द्रशमशेर थिए ।
  •  प्रथम विश्वयुद्धमा नेपालका १६५४४ जना सेना संलग्न थिए ।

# प्रथम विश्वयुद्धका कारणहरु 

  • उग्र राष्ट्बाद 
  • गुप्त सन्धिहरु
  • सैन्यवाद 
  • साम्राज्यवाद 
  • युद्धको खतरालाई रोक्ने प्रभावकारी विश्व सस्थाको अभाव 
  • शस्त्रीकरणको होड 

# प्रथम विश्वयुद्धका परिणामहरु 

  • असमान सन्धि 
  • साम्यवादको उदय 
  • जर्मनीको अपमान 
  • ब्यापक धनजनको क्षति 
  • राष्ट्रसंघको स्थापना
  • औधोगिक प्रतिष्ठानको विनास 
  • गणतन्त्रको स्थापना तथा निरंकुश राजतन्त्रको पतन 

# द्वितीय विश्वयुद्ध

  • १ सेप्टेम्बर १९३९ बाट सुरु
  • द्वितीय विश्वयुद्ध प्रमुख कारण असमान भर्सेलिजको सन्धि 
  • द्वितीय विश्वयुद्धमा एकातिर जर्मनी,इटाली, जापान थिए भने अर्का पक्षमा बेलायत, रुस,फ्रान्स, आमेरिका आदी 
  • ६ अगस्ट ११९४५ अमेरिका द्वारा हिरोसिमामा अणुबम प्रहार  
  • ९ अगस्ट १९४५ अमेरिका द्वारा नागासाकीमा अणुबम प्रहार 
  • जर्मन पक्षधर राष्टहरुलाई धुरी राष्ट्र
  • बिपक्षि राष्टहरुलाई मित्र राष्ट्र
  • द्वितीय विश्वयुद्धमा १ करोड ४६ लाख सैनिक मारीए 
  • द्वितीय विश्वयुद्ध करिव १ करोड सर्वसाधारण मारीए
  • द्वितीय विश्वयुद्ध ११९२ खर्ब डलर खर्च भएको थियो 
  • द्वितीय विश्वयुद्ध पछि अमेरिका र रुस शक्तिशाली राष्ट्र बने 
  • द्वितीय विश्वयुद्धमा जर्मनीको नेतृत्व हिटलर गरेका थिए भने इटालीको मुसोलिनीले 
  • हिटलरले बन्दि अवस्थामा लेखेको ग्रन्थ Mein Kampf 
  • द्वितीय विश्वयुद्धका कारण विभाजित जर्मन सन् १९९० मा एकीकृत भयो ।
  • २ सेप्टेम्बर १९४५ मा द्वितीय विश्वयुद्धको अत्य भयो ।
  • सबै भन्दा पछि आत्मासमर्पण गर्ने देश जापान 

# द्वितीय विश्वयुद्धका कारणहरु 

  • असफलता बदलाको भावना 
  • युरोपमा गुटबन्दी
  • जापानको साम्राज्यवादी नीति 
  • इटालीमा फाशिज्मको उदय 
  • राष्टसंघको असनाजीवाद रफलता 
  • अपमानजनक भर्सेलिजको सन्धि
  • जर्मनीमा हिटलरको उदय 
  • साम्राज्यवाद
  • सन्धिहरुको अपहेलना 
  • तुस्टीकरणको नीति 

# द्वितीय विश्वयुद्धका परिणामहरु 

  • सनिक गुटबन्दी 
  • जापान र जर्मनीको विनाश 
  • विश्व विभाजन तथा शितयुद्दको थालनी 
  •  सयुक्त राष्टसंघको स्थापना 
  • धनजनको क्षति 
  • साम्यवादको प्रचारप्रसार 

# भारतीय स्वतन्त्रता संग्राम 

  • भारतमा अंग्रेजको प्रबेश सन् १६०० 
  • अंग्रेज द्वारा बंगालमा शाशन सुरु सन् १७५७ 
  • भारतीय स्वतन्त्रता संग्राम संगठितरुपमा सन् १८८५ देखि सुरु भइ ६२ बर्ष पछि सन् १९४७ मा सम्पन्न 
  • अंग्रज युद्दको पहिलो बिद्रोह सन् १९७५ को सिपाही बिद्रोह 
  • भारत १५ अगस्ट १९४७ मा स्वतन्त्र घोषित 
  • दक्षिण अमेरिका बाट महात्मा गान्धी सन् १९१५ मा सस्वदेश फर्केका थिए ।
  • असहयोग आन्दोलन सन् १९२०
  • गान्धी युग सन् १९१९ देखि १९४७ सम्म 
  • गान्धीको हत्या सन् १९४८ जनवरी ३० 
  • हत्या गर्ने नाथुराम गोड्से 
  • चर्खा आन्दोलन सन् १९२०
  • भारतमा नुन ऐन सन् १९३० मा 

# भारतीय स्वतन्त्रता संग्रामका कारणहरु 

  • सामाजिक तथा धार्मिक जागरण 
  • पत्रपत्रिकाहरु 
  • लर्ड लिट्टनको प्रतिकृयावादी नीति 
  • भारतीय राष्टिय कांगेसको स्थापना 
  • ब्रिटिस सरकारको साम्राज्यवादी नीति 
  • आर्थिक शोषण , जातीय भेदभाव एव सरकारी सेवामा पक्षपात 
  • भारतीय साहित्य 

#विश्वमा सर्बप्रथम 

  • सगरमाथा आरोहण गर्ने ...................................तेन्जिङ शेर्पा र एडमण्ड हिलारी 
  • पृथ्वी गोलो छ भन्ने ...........................................पाइथागोरस 
  • चन्द्र धरातलमा पुग्ने ........................................... नील आर्मस्तंग
  • अमेरीकाका पहिलो राष्टपति .............................. जर्ज वाशिंगटन 
  • मानव मुटु प्रत्यारोपण गर्ने डाक्टर ........................द. क्रिस्चियन बर्नाड 
  • सुर्यको विषयमा अध्ययन गर्ने ...............................निकोलस कोपर्निकस 
  • उत्तरी धुर्बमा पुग्ने ................................................रवर्ट पियरी सन् १९०९ 
  • दक्षिणी धुर्वमा पुग्ने ..............................................एमन्ड सेन सन् १९११
  • अन्तरिक्षमा पुग्ने .................................................युरी गागरिन रुस 
  • प्रथम सयुक्त राष्ट् संघका महसचिव ..................... ट्रिगवेली नर्बे 
  • बजेट पास गर्ने व्यक्ति ........................................ ब्रिटेनका प्र.म . रबर्ट वालापोल 
  • विश्व भम्रण गर्ने ...................................................म्याग्लन 
  • प्रथम स्थापित कर्पोरेसन ......................................पानामा रेल रोड कम्पनि अमेरिका 
  • सयुक्त राष्ट् संघको पहिलो महाधिवेशन ............... .सन् १९४६ लण्डन 

# सर्वप्रथम प्रचलनमा ल्याउने देश 

  • अंक ...................................................अरव 
  • हवाइपत्र ........................................... इरान 
  • आइसक्रिम ....................................... चिन 
  • चिठीमा टिकट टास्ने .................. .......बेलायत 
  • स्वस्तिक चिन्ह ...................... ..........भारत 
  • रुमाल ............................................. इटाली 
  • वैज्ञानिक नापतौल ............................जर्मनी 
  • प्रजातन्त्र ...........................................ग्रिस 
  • गितार ............................................स्पेन   
  • लुट प्रणाली ..................................अमेरिका 
  • योग्यता प्रणाली .............................बेलायत 
  • सिक्कामा छाप लगाउने ........... .....लिबिया
  • पोस्टकार्ड ..................................अस्ट्रिया 
  • -भित्ते पात्रो ...................................इजिप्ट 
  • व्यंग चित्र .....................................नेदरल्याण्ड